Danas počinje proljeće

0
298
Foto: ELDAR LAKOTA

Proljeće nam stiže  danas u 10 sati i 27 minuta a za stanovnike na južnoj Zemljinoj polulopti počinje jesen. Ovo godišnje doba na sjevernoj polulopti 2007. godine počelo je 21. marta u jedan čas posle ponoći. To je bio poslednji put u ovom vijeku da proljeće u Evropi počinje na dan koji đaci još u osnovnoj školi uče kao prvi dan proljeća. Od 2008. godine to je već drugi dan proleća, a u Americi od 2016. godine čak treći dan, s obzirom na to da će ono na tom kontinentu počinjati 19. marta.

Datumi početka godišnjih doba variraju iz godine u godinu zbog nesavršenosti kalendara i eliptičnosti Zemljine orbite oko Sunca.

Na dan proljećne ravnodnevice obdanica i noć nisu jednake dužine, jer Zemlja posjeduje atmosferu, koja prividno uzdiže Sunce iznad horizonta.

Godina ne traje tačno 365 ili 365,25 dana. Gregorijanski kalendar sačinjen je da bude što približniji srednjem iznosu dužine astronomske godine, tj. vremenu koje je Zemlji potrebno da obiđe oko Sunca.

Zbog toga nije svaka četvrta godina prestupna. Prestupne nisu „okrugle” godine na kraju vijeka, koje nisu djeljive sa 400 (1.700, 1.800, 1.900), a isto važi i za „okrugle” godine koje označavaju kraj milenijuma, a koje su djeljive sa 4.000 (4.000, 8.000. godina).

Drugi razlog zbog kojih datumi početka godišnjih doba variraju jeste precesija – Zemlja se oko Sunca obrće po eliptičnoj putanji pa se mijenja pravac Zemljine ose u odnosu na Sunce. Zbog eliptičnosti putanje godišnja doba ne traju jednako. Trenutno, na sjevernoj polulopti zima traje 88,994 dana, proljeće 92,758 dana, ljeto 93,651 dana i jesen – 89,842 dana.

Topla godišnja doba proljeće i ljeto zajedno su sedam dana, 13 sati i 45 minuta duža od hladnih godišnjih doba jeseni i zime. Proljeće se trenutno godišnje skraćuje, a ljeto produžava po jedan minut. Zima se takođe skraćuje, a jesen produžava po 30 sekundi, prenosi rts.rs.

Pomjeranje datuma početka proljeća „prenosi se” sa zapada ka istoku pa će, na primjer, u Tokiju proljeće počinjati 21. marta još osam puta do 2023. godine i potom svake četvrte godine od 2027. do 2055. godine.