Deset djevojčica i 34 dječaka, odnosno mladića, među kojima si oni iz Crne Gore učili su se ovih dana na zlatiborskim pašnjacima u Srbiji borilačkim vještinama i korišćenju oružja, piše Radio Slobodna Evropa.
Djeca i mladi uzrasta između 14 i 23 godine bili su barem nedjelju dana u takozvanom „Omladinsko-patriotskom kampu Zlatibor 2018.“.
Organizatori kampa sebe predstavljaju kao srpske i ruske veteranske i patriotske grupe. Međutim, organizaciono i finansijski, pomoć je stigla i od lokalne vlasti u Opštini Čajetina, grada na oko 200 kilometara jugozapadno od Beograda.
U Udruženju učesnika oružanih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije, koje je i organizator kampa, kažu da im je namjera bila da djeci predoče kako da se snađu u raznim ekstremnim situacijama.
„Dosta ljudi kaže da ne treba djecu učiti oružju, zašto to djeci dajemo… Niko ovdje nikoga ne prisiljava. Sve je na dobrovoljnoj bazi. Veliki dio roditelja iz Srbije jednostavno želi da deca okuse vojnički život. Mi smo u tradiciji ratnički narod“, kaže Željko Vukelić iz Udruženja za Radio Slobodna Evropa (RSE).
On dodaje da djeca u kampu koriste, kako kaže, „stare gumene, vježbovne puške“ koje je nekada koristila i vojska nestale države. Ipak, kako sam kaže, nada se da će za druge prilike nabaviti i replike pušaka kakve koriste djeca u sličnim kampovima u Rusiji.
Ovo nije prvi put da djeca iz Srbije učestvuju u kampovima ove vrste ali se prvi put to događa na teritoriji Srbije.
U aprilu ove godine je trideset tinejdžera iz Srbije otputovalo u Rusiju u Međunarodni kamp ratne patriotske omladine koji vodi ultranacionalistička grupa pod nazivom E.N.O.T. Corp.
Član organizacije E.N.O.T. Corp i predsjednik organizacionog odbora ovih kampova Valerij Šambarov u razgovoru za RSE objasnio je tada da im je cilj da mladi ljudi, kako se izrazio, „postanu pravi muškarci i pravi ratnici i kako bi mogli da brane svoju otadžbinu“.
„Situacija u svijetu je veoma opasna, nastavljaju se sukobi u mnogim djelovima svijeta. Okupili smo veterane, koji su učestvovali u mnogim ratovima. Oni znaju da u ratu prvi ginu slabi, neobučeni i neiskusni. Dakle, obučavamo ih da budu profesionalni borci, na nivou specijalnih jedinica“, rekao je tada Šambarov.
E.N.O.T. Corp i Udruženje veterana zajednički organizuju ovakve kampove. Međutim dok, Željko Vukelić tvrdi da je kamp „omladinsko-patriotski“ bez očiglednog militarističkog karaktera, ruski partneri iz ENOT-a ga direktno definišu kao “vojno-patriotski”.
Vojna obuka maloljetnika u Rusiji organizovana je pod pokroviteljstvom tamošnje Vlade dok se u Srbiji od njegovog pandana na Zlatiboru, Ministarstvo odbrane ograđuje.
„Ministarstvo odbrane ni na koji način nije učestvovalo u organizaciji ‘Omladinsko patriotskog kampa Zlatibor 2018’, niti su pripadnici Ministarstva prisustvovali njegovom otvaranju“, odgovorili su kratko u dopisu RSE iz Ministarstva odbrane.
Ministarstvo odbrane ne podržava, ali Rusija, kaže Željko Vukelić, da.
„Imamo podršku ruske ambasade“, izjavio je Vukelić navodeći da je kamp posjetio i vojni ataše Ambasade Rusije u Srbiji.
S druge strane opština Čajetina, u kojoj se kamp održava, pomogla je njegovu realizaciju koja je počela 9. a završava se 18. avgusta 2018. godine.
Tako je Udruženju učesnika oružanih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije, opština omogućila prostor, hranu i vodu za sve učesnike kampa, a vrijednost donacije je 400.000 dinara, što je oko 3.400 eura.
Pored navedenog, pomoć je stigla i od čajetinskih javnih preduzeća u vidu građevinskog materijala za postavljanje šatora za ishranu učesnika kampa.
„Opština Čajetina neguje dobre odnose i saradnju sa Ruskom Federacijom, u prilog tome govori i otvoranje prve Kancelarije za saradnju sa Ruskom Federacijom na Zlatiboru“, objašnjavaju svoje motive u opštini Čajetina za RSE.
„Odlučili smo da podržimo organizaciju ovog kampa jer je njegov cilj da kod mladih razvije ljubav prema otadžbini i rodoljublju“, navode iz Opštine Čajetina u pisanom odgovoru za RSE.
I ne samo podršku kampu, kaže predsjednik Opštine Čajetina Milan Stamatović.
„Prošle godine smo pomogli toj našoj djeci da odu u Rusiju, da vide kako tamo izgleda i da se pripreme, jednostavno, za život, za teške uslove u kojima mi danas ovdje živimo“, kaže Stamatović.
On je dodao i da se nimalo ne kaje zbog podrške, budući da je kamp izazvao burne reakcije medija u regionu kao i oštre kritike djela društveno-političke javnosti.
Tako je Liberalno-demokratska partija Čedomira Jovanovića zatražila je da se hitno zatvori, kako navode, „paravojni kamp na Zlatiboru, koji u opasnost dovodi djecu koja se tamo nalaze“.
Ta opoziciona parlamentarna stranka je zatražila da se javnosti hitno odgovori na pitanja ko je pored Stamatovića organizator tog kampa, ko stoji iza finansiranja takvih projekata, u kojoj ulozi ruski državljani podržavaju tako nešto, kao i ko će biti odgovoran u slučaju da se dogode neke nepredviđene okolnosti.
Iako su maloljetnici, polaznici obuke, u kamp došli uz saglasnost i odobrenje svojih roditelja, dječiji psiholog Aleksandar Šibul smatra da to za njihov razvoj nije dobro.
Da djeca treba da prođu kroz nekakvu obuku za život ne spori, ali dovodi u pitanje način na koji je to sprovedeno u primjeru sa Zlatibora.
„Ovakva forma vojničko-nacionalističkog kampa vrlo je jednostrana i može biti zbunjujuća za djecu“, objašnjava Šibul.
„Mislim da nije dobro staviti djecu u kontekst vojne discipline i kontekst uniformi, jer se tada djeca previše indentifikuju sa grupom, uniforma se nosi da bi se obesmislila individua, jer kad si uniformisan dio jedne vojne strukture ti nisi ličnost, a djeca su ličnost za sebe i to se mora poštovati. Kada izađu iz identiteta grupe, gdje su jaki i snažni, i kada ostanu sami sa sobom i shvate da nisu baš toliko jaki, to može da ima ozbiljne posljedice“, dodaje Šibul.
Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja u Vladi Srbije, koje trenutno radi na Zakonu o pravima djeteta i zaštitniku prava djeteta, u prednacrtu tog Zakona, član 76. konkretno predviđa da je „obučavanje djece rukovanju i upotrebi oružja i vojnim vještinama zabranjeno u mirnodopskim uslovima“.
Zakon o pravima djeteta i zaštitniku prava djeteta, prema najavama resornog ministarstva, trebalo bi da bude gotov do kraja ove ili početkom naredne godine.
Stefanović: Kamp zatvoren
Ministar unutrašnjih poslova Srbije Nebojša Stefanović izjavio je danas da je kamp na Zlatiboru, u kojem su deca učila vojničke vještine, zatvoren i da su djeca vraćena kući.
„Mi smo dali nalog za raspuštanje kampa zbog moguće zloupotrebe djece i uznemirenja javnosti“, rekao je Stefanović.
On je dodao da se trenutno odvija završni dio rasklapanja kampa.
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je da ta država neće tolerisati stvari poput kampa.
„I kada radite to, ne bi trebalo da se radi u uniformama. Takve stvari država Srbija neće tolerisati. To nije Srbija budućnosti i Srbija kakvom želimo da se ponosimo. Ta deca su dobra djeca, ali zna se kada je vrijeme za vojsku, za školu i za druge stvari“, rekao je Vučić.
